گیربکس حلزونی را میتوان پرمصرفترین گیربکس در سالهای اخیر در ایران به شمار آورد. نصب عمودی و 90 درجه، سهولت استفاده، در دسترس بودن، برگشتناپذیر بودن و قیمت پایین ازجمله مزایای گیربکس حلزونی است. در عوض راندمان پایین را میتوان بزرگترین ایراد گیربکس حلزونی دانست. یکی از سوالات مهم و اساسی در زمان خرید انواع گیربکس ، این سوال می تواند باشد که گیربکس حلزونی چیست؟ در متن زیر به این سوال پاسخ داده شده است.
گیربکس حلزونی چیست؟
یکی از گیربکس های پر کاربرد در صنعت گیربکس حلزونی می باشد که شامل یک ماردون و چرخدنده است حلزونی از جمله گیربکس های پر کاربرد در صنعت می باشند که از یک ماردون و چرخ دنده تشکیل شده است. این گیربکس ها در نظر گرفتن شرایط قرار گرفتن ماردون و چرخ دنده به عنوان چرخ دنده 90 درجه شناخته می شود. اجزای گیربکس حلزونی شامل چرخدنده ، پوسته گیربکس ، بلبرینگ و کاسه نمد می باشد. پوسته گیربکس حلزونی به صورت چدنی و آلومینیومی میتواند باشد که پوسته چدنی دارای مقاومت بالایی در برابر ارتعاشات و لرزش هاست و پوسته آلومینیومی زودتر سرد می شود.
انواع گیربکس حلزونی چیست؟
گیربکس حلزونی در انواع پایه دار، فلنچ دار و هالو شافت در بازار موجود می باشد. لازم به ذکر است که مقصود از فلنچ دار و بدون فلنچ در گیربکس صنعتی ، توانایی اتصال مستقیم به الکتروموتور و مصرف کننده می باشد در مواردی که گیربکس حلزونی فلنچ دار می باشد شافت محل فلنچ هالو شافت است ولی در مواردی که بدون فلنچ است شافت گیربکس حلزونی به صورت شافت خروجی می باشد و توسط تمسه و پولی به مصرف کننده یا منبع توان ( الکتروموتور ) متصل می شود. FC خروجی فلنچ دار و VF به معنی ورودی شفت دار و MVF به معنی ورودی هالو شفت فلنچ دار است.
گیربکس حلزونی MVF
گیربکس حلزونی سری MVF به صورت مستقیم با الکتروموتور کوپل شده و دارای محور حلزونی از جنس فولاد آلیاژی بوده و سخت کاری شده تا بازدهی بهتری بوجود آورد.
گیربکس حلزونی VF
گیربکس های سری VF از جمله گیربکس هایی هستند که قابلیت نصب در فضاهای کوچک را دارند. این مدل از گیربکس ها دارای کاربری های گسترده ای در خطوط انتقال دارند.
گیربکس حلزونی FC
یکی دیگر از مدل های گیربکس حلزونی، گیربکس های FC است که برای کوپل مستقیم خروجی به دستگاه مصرف کننده می باشد. این مدل از گیربکس ها در میکسرها کاربرد زیادی دارد. جنس ماردون این مدل از گیربکس ها معمولا از فولاد و چرخ دنده های آن از برنج می باشد.
گیربکس حلزونی در ابتدا به شکل زیر تولید میشد. شباهت این گیربکس به حلزون باعث شد تا نام این گیربکس را حلزونی بنامند. در ادامه با توجه به نحوه نصب گیربکس در ورودی و خروجی، چهار نوع اصلی از گیربکس حلزونی نیز تولید شد که به گیربکس VF نرمال، VF-FC، MVF نرمال و MVF-FC شهرت دارند. پسوند نرمال معرف خروجی پایهدار، FC خروجی فلنچ دار و VF به معنی ورودی شفت دار و MVF به معنی ورودی هالو شفت فلنچ دار است.
معایب گیربکس حلزونی
گیربکس حلزونی با وجود مزایای زیاد ، معایبی نیز دارد که شامل:
– مصرفی بودن این گیربکس
– محدودیت توان گیربکس
– لقی بالا بین دنده ها
کاربرد گیربکس VF و بیشترین مصرف آن در کجاست؟
گیربکس VF در صنایع کاشی و سرامیک,سیستمهای انتقال مواد, دیزل ژنراتورها, پمپهای سیلندری, ماشینهای بلوک و اجر, وزنده ها, هواکشها, کانوایر های کوچک, نوار نقالهها, آسیابهای کوچک, میکسرهای بشکه ای, خورد کنها, ماشینآلات غربالگری, همزنهای بتن, ماشینآلات بستهبندی, شیشه پرکنی, لرزاننده, کورههای صنعتی, گیربکس کانوایر, گیربکس نوار نقاله, گیربکس صنایع غذایی, نانوایی, بالابر, دستگاه جابجایی و…
بالابرها: اصولاً برای بالابر صنعتی با توجه به ویژگیهای ساختاری از گیربکسهای حلزونی استفاده میشود به این دلیل که یکی از مهمترین ویژگیهایی که گیربکس بالابر باید داشته باشد قابلیت قفل شدن یا برگشتناپذیری است. این قابلیت در گیربکس حلزونی وجود دارد به این صورت که اگر موتور بایستد، بالابر در نسبتهای (40 تا 80) بهجای خود برنمیگردد و همانجا متوقف میشود. این ویژگی برای عدم ایجاد خطر برای بار یا فردی که روی بالابر قرار دارد ضروری است و از طرفی برای ساخت بالابر بسیار کمک میکند.
میکسرها: به دلیل تنوع بالای گیربکسهای حلزونی و همچنین تنوع بالا در نحوه نصب گیربکسها, گیربکسهای حلزونی بهترین گزینه برای استفاده در میکسرها میباشند.
تفاوت گیربکس NMRV چینی با کتابی سهند
با توجه به تغییر نرخ دلار, بسیاری از شرکتهای ایرانی اقدام به ساخت گیربکس کتابی معادل گیربکس NMRV چینی کردهاند. شرکت گیربکس سهند اصفهان یکی از شرکتهای بزرگ ایرانی درزمینهٔ ساخت گیربکس صنعتی به شمار میرود. سهند اصفهان در سالهای اخیر با تولید گیربکس مکعبی باکیفیت و کاملاً مشابه با گیربکس چینی, گامی بلند برای جایگزین کردن گیربکس ایرانی بهجای گیربکس چینی برداشته است.
تفاوت گیربکس MVF با VF
در گیربکسهای سری MVF نحوه اتصال به موتور بهوسیله یک مادگی یا هالو شفت است که بهصورت مستقیم به تجهیز محرک که اغلب الکتروموتور است، متصل میشود، باید توجه داشت که آن وسیله محرکه باید حتماً دارای فلانچ باید که با فلانچ گیربکس MVF کوپل مستقیم شود. اما در گیربکس سری VF نحوه اتصال گیربکس به موتور بهوسیله کوپلینگ، تسمه پولی یا متصلکنندههایی ازایندست، انجام میپذیرد.
نکته مهم: اگر نحوه اتصال به موتور بهوسیله تسمه و پولی, کلاچ، دنده و زنجیر، است باید از گیربکسهای سری VF استفاده شود.
کاربرد گیربکس FC
بهطورکلی باید گفت که هرجایی که در قسمت خروجی نیاز به نصب گیربکس بهصورت کوپل مستقیم باشد از گیربکسهای FC استفاده میشود که بارزترین مثال برای کاربرد اینگونه گیربکسها در میکسرهای بتن,دیگهای آشپزی لبنیات و… میباشد. جنس دنده و ماردون در گیربکسهای حلزونی معمولاً جنس ماردون از فولاد و دندههای گیربکس نیز از فسفر برنج ساخته میشوند.
بهطورکلی برای انتخاب درست گیربکس صنعتی لازم است که اطلاعات زیر را داشته باشیم:
1- نوع ماشینی که گیربکس برای آن انتخابشده است.
2- الکتروموتور(نوع و مشخصات شامل توان ورودی,دور ورودی و خروجی)
3- نوع انتقال قدرت بین موتور و گیربکس(مستقیم,کوپلینگ,کلاچ,واریاتور و…)
4- دمای محیط
5- شرایط محیط (گردوخاکی,یخزده,استوایی و…)
6- آرایش محورها
7- مقدار بار شعاعی و پیشران و علل آن
برندهای مختلف گیربکس حلزونی در ایران
یکی از بهترین برند های گیربکس حلزونی که بهصورت تخصصی بر روی تولید گیربکسهای دنده ماردونی کار میکند، گیربکس سهند اصفهان است. گیربکس شاکرین، گیربکس رهنما، گیربکس ترنج و بسیاری برندهای دیگر هستند که در تولید گیربکس حلزونی فعالیت دارند. گیربکس حلزونی کتابی سری NMRV چینی که یکی از پرمصرفترین انواع گیربکس حلزونی است اخیراً توسط شرکت سهند اصفهان تولید میشود و بسیار باکیفیت بوده و دارای شش ماه گارانتی است.
گیربکس کتابی با چه نسبتهایی موجود است؟
گیربکسهای کتابی از نسبتهای 1به 7.5 که معمولاً کمترین نسبت در سریهای تولید انبوه هستند شروع و به ترتیب 10,15,20,30,40,50,60,80,90 وبالاترین نسبت نیز 1 به 100 است که دنده در این حالت بسیار ظریف ساخته می شود.
برای انتخاب گیربکس کتابی چه مشخصاتی لازم است؟
اولین پارامتر برای انتخاب گیربکس کتابی دانستن سایز آن است. سایز گیربکس در حقیقت فاصله بین مرکز شافت ورودی تا مرکز شافت خروجی است. به عبارتی اگر گیربکسی سایز 50 باشد یعنی مرکز شافت ورودی تا مرکز شافت خروجی 50 میلیمتر است.
جنس پوسته و دنده در گیربکس کتابی چینی و سهند چیست؟
جنس پوسته در گیربکسهای کمتر از سایز 90و خود 90,از آلومینیوم است که ازلحاظ وزنی سبکتر از سایزهای بالاتر از 90 که از جنس چدن هستند, است. همچنین معمولاً جنس ماردون از فولاد و جنس دندهها از برنج میباشد.