همهی گیربکسها به یک شکل عمل میکنند. جهت چرخش چرخدندهها بستگی به جهت ورودی و جهتگیری چرخدندهها دارد. به عنوان مثال، اگر چرخدندهی ابتدایی در جهت ساعتگرد بچرخد، چرخدندهی بعدی که با آن درگیر است در جهت پادساعتگرد خواهد چرخید. این روند تا پایان خطِ چرخدندهها ادامه مییابد. ترکیب چرخدندههایی با ابعاد مختلف و تعداد دندانههای متفاوت نقش مهمی در گشتاور خروجی و سرعت شفت ایفا میکند. بالا بودن نسبت چرخدنده امکان بیشتر شدن گشتاور خروجی و کم شدن مقادیر سرعت را فراهم میکند؛ در حالیکه اگر نسبت چرخدنده کم باشد، سرعت خروجی بیشتر و گشتاور خروجی کمتر خواهد شد.
گیربکس خورشیدی نیز تقریباً به همین صورت عمل میکند. سیستم گیربکس خورشیدی با سه قطعهی اصلی ساخته میشود: یک چرخدندهی خورشیدی مرکزی، یک حامل سیاره (که یک یا چند چرخدندهی سیارهای را حمل میکند) و یک طوق (یک حلقهی خارجی). چرخدندهی خورشیدی مرکزی توسط چرخدندههای سیارهای (با همان ابعاد) که روی حامل سیاره قرار دارند به چرخش در میآید. چرخدندههای سیارهای با چرخدندهی خورشیدی و دندانههای حلقههای خارجی نیز با چرخدندههای سیارهای جفت میشوند. پیکربندیهای متعددی برای سیستم گیربکس وجود دارد. پیکربندیهای متداول متشکل از سه قطعه هستند: قطعات ورودی، خروجی و ثابت.
به عنوان مثال: یکی از پیکربندیهای ممکن این است که چرخدندهی خورشیدی به عنوان قطعهی ورودی، طوق به عنوان قطعهی خروجی و حامل سیارهای به عنوان قطعهی ثابت در نظر گرفته شوند. در این پیکربندی، شفت ورودی چرخدندهی خورشیدی را میچرخاند، چرخدندههای سیارهای حول محورهای خود به چرخش در میآیند و به طور همزمان، گشتاوری به حامل سیارهای اعمال میکنند که سبب اعمال گشتاور به شفت خروجی (که در این مثال طوق است) خواهد شد. نرخ چرخش چرخدندهها (نسبت چرخدنده) توسط تعداد دندانهها در هر چرخدنده تعیین میشود. گشتاور (توان خروجی) توسط تعداد دندانهها و همچنین با توجه به اینکه کدام قطعه در سیستم خورشیدی ثابت است تعیین میگردد.